Castra Oresbi: um assentamento militar romano na Serra do Marão?
Por favor, use este identificador para citas ou ligazóns a este ítem:
http://hdl.handle.net/10347/19832
Ficheiros no ítem
Metadatos do ítem
Título: | Castra Oresbi: um assentamento militar romano na Serra do Marão? |
Autor/a: | Fonte, João Santos, Maria João Correia Costa García, José Manuel Gaspar, Catarina Isabel Sousa Pires, Hugo |
Centro/Departamento: | Universidade de Santiago de Compostela. Departamento de Historia |
Palabras chave: | Arqueologia | Epigrafia | Fotogrametria | Deteção Remota | Teledetección | Archaeology | Epigraphy | Photogrammetry | Remote sensing | |
Data: | 2017 |
Editor: | CITCEM – Centro de Investigação Transdisciplinar «Cultura, Espaço e Memória» |
Cita bibliográfica: | Fonte, J., Correia Santos, M. J., Costa García, J. M., Sousa Gaspar, C. I., & Pires, H. (2017). Castra Oresbi: um assentamento militar romano na Serra do Marão. In L. Rosas, A. C. Sousa & H. Barreira (Eds.), Genius Loci: lugares e significados | places and meanings (Vol. 2, pp. 81-94). Porto: CITCEM – Centro de Investigação Transdisciplinar «Cultura, Espaço e Memória» |
Resumo: | Lino Tavares Dias e António Baptista Lopes referem a existência de um acampamento
militar romano no alto da Serra do Marão, de nido por um recinto rectangular, ao qual estaria associado uma torre de planta quadrangular. Este possível acampamento foi como tal identificado por uma inscrição gravada sobre um penedo que se localiza nas proximidades onde supostamente se lê Castra Oresbi. A exiguidade dos dados arqueológicos apresentados levou-nos a realizar uma revisão integral das evidências disponíveis através de pesquisa bibliográ ca, prospeção arqueológica, aplicação de tecnologias geoespaciais e análise epigrá ca. O objetivo deste trabalho passa por avaliar o verdadeiro potencial arqueológico da zona e propor a sua reinterpretação Lino Tavares Dias and António Baptista Lopes both report the existence of a Roman military camp on the summit of the Marão Mountain, de ned by a rectangular enclosure, to which it would be associated a quadrangular tower. is possible camp have been identi ed as such by a rock-cut inscription located nearby, where supposedly one can read Castra Oresbi. e paucity of the existent archaeological data led us to conduct a full review of the available evidences through bibliographic research, archaeological prospection, the application of geospatial technologies and epigraphic analysis. e objective of this work is to assess the true archaeological potential of the area and to propose its reinterpretation |
Descrición: | BARROCA, M. (2004) - Fortificações e Povoamento no Norte de Portugal (Séc. IX a XI). «Portugalia», 25, p. 181-203.
CARVALHO, H. (2008) - O povoamento romano na fachada ocidental do Conventus Bracarensis. Braga: Universidade do Minho. Tese de doutoramento, 2 vols.
DIAS, L. T. (1997) - Tongobriga. Lisboa: IPPAR.
CENTENO, R. (2011) - Da República ao Império: reflexões sobre a monetização no ocidente da Hispânia. In GARCÍA-BELLIDO, M. P., CALLEGARIN, L. & JIMÉNEZ DÍEZ, A., coord., Barter, Money and Coinage in the Ancient Mediterranean (10th-1st centuries BC), Anejos AEspA LVIII. Madrid, p. 355-367.
DIAS, L. T. (2016) - Baião em torno do ano zero. Baião: Câmara Municipal de Baião.
ERNOUT, A. & MEILLET, A. (1951) - Dictionnaire etymologique de la langue latine: histoire des mots, 3e édition revue, corrigée et augmentee d'un index. Paris.
LIMA, A. (2011) - Povoamento e organização do território do Baixo Douro na época da monarquía asturiana. «Portugalia», 31-32, p. 83-114.
—— (2013) - Povoamento e organização do território do Baixo Douro na época da monarquía asturiana. In FERNANDES, I. C., coord. - Fortificações e Território na Península Ibérica e no Magreb (Séculos VI a XVI), vol. I. Lisboa: Colibri, p. 183-198.
—— (2016) - Baião em torno do ano mil. Baião: Câmara Municipal de Baião.
FABIÃO, C. (2007) - El ejército romano en Portugal. In MORILLO CERDÁN, Á., coord. - El ejército romano en Hispania: guía arqueológica. León: Universidad de León, p. 113-134.
FERNÁNDEZ MIER, M. (1999) - Génesis del territorio en la Edad Media. Arqueología del paisaje y evolución histórica en la montaña asturiana. Oviedo: Universidad de Oviedo.
—— (2006) - La articulación del territorio en la montaña cantábrica en época tardoantigua. In ESPINOSA RUIZ, U. & CASTELLANOS GARCÍA, S., coord. - Comunidades locales y dinámicas de poder en el norte de la Península Ibérica durante la Antigüedad Tardía. Logroño: Universidad de La Rioja, p. 265-289.
GUTIÉRREZ GONZÁLEZ, J. A. (1997) - Expansión y consolidación feudal del Reino de Asturias: las fortificaciones de Alfonso III en la montaña leonesa. In Homenaje a Juan Uría Ríu. Oviedo: Universidad de Oviedo, p. 275-300.
—— (2001) - La fortificación pre-feudal en el norte peninsular: castros y recintos campesinos en la alta Edad Media. In FERNANDES, I. C., coord. - Mil Anos de Fortificações na Península Ibérica e no Magreb (500-1500). Actas do Simposio Internacional sobre Castelos (Palmela, 2000). Lisboa: Colibri, p. 16-29.
—— (2002) - Castros y campamentos de campaña de las guerras cántabras. In DE BLAS CORTINA, M. A. & VILLA VALDÉS, Á., coord. - Del castrum al castellum. Los castros entre la Antigüedad y la Alta Edad Media. Navia: Ayuntamiento de Navia, p. 301-316.
—— (2011) - Fortificaciones visigodas y conquista islámica del norte hispano (c. 711). In GARCÍA MORENO, L. A. & VIGUL ESCALERA, A., coord. - 711. Arqueología e historia entre dos mundos, vol. 1. Alcalá de Henares: Museo Arqueológico Regional, p. 143-162.
—— (2014) - Fortificaciones tardoantiguas y visigodas en el norte peninsular (ss. V-VIII). In CATALÁN RAMOS, R., FUENTES MELGAR, P. & SASTRE BLANCO J. C., coord. - Fortificaciones en la tardoantigüedad: élites y articulación del territorio (siglos V-VIII d.C.). Madrid: La Ergástula, p. 191-214.
ISLA FREZ, A. (2001) - Villa, villula, castellum. Problemas de terminología rural en época visigoda. «Arqueología y Territorio Medieval», 8, p. 9-19.
JIMÉNEZ DE FURUNDARENA, A. (1994) - Castrum en la Hispania romana y visigoda. «Hispania Antiqua», 18, p. 441-455.
—— (1995) - Castellum en la Hispania romana: su significado militar. «Hispania Antiqua», 19, p. 129-150.
LIMA, A. & TEIXEIRA, R. (2010) - Reflexões em torno do povoamento e organizaão dos terriórios medievais no curso médio e terminal do Douro. In BURÓN ÁLVAREZ, M. & RODRIGUES, M. A. R., coord. - Actas Coloquio Internacional Patrimonio Cultural y Territorio en el Valle del Duero. Salamanca: Junta de Castilla y León, p. 137-153.
LOPES, A. B. (2000) - A Serra do Marão; património arqueológico da sua reserva florestal. In Actas do II Congresso Histórico de Amarante, vol. 3. Amarante: Câmara Municipal de Amarante, p. 385-302.
MARTINS, C. (2009) - A Mina do Teixo, Serra do Marão. In Actas do II Congresso Histórico de Amarante, vol. 1. Amarante: Câmara Municipal de Amarante, p. 125-136.
MOURINHO, A. M. (1987) - Epigrafía latina entre Sabor e Douro desde o falecemento do Abade de Façal. «Brigantia», 7, p. 101-132.
PIRES, H., FONTE, J., SECO, L., SANTOS, M.J.C. & SOUSA, O. (2014) - Morphological Residual Model. A Tool For Enhancing Epigraphic Readings Of Highly Erosioned Surfaces. In ORLANDI, S., SANTUCCI, R., CASAROSA, V. & LIUZZO, P. M., coord. - Information Technologies for Epigraphy and Cultural Heritage. Proceedings of the First EAGLE International Conference. Roma: Sapienza Università Editrice, p. 133-144.
REDENTOR, A. (2016) - Entre o Douro e o Olimpo - no encalço das mulheres e homens que vivificaram o território na época romana. In Dias, L. T., coord. - Baião em torno do ano zero. Baião: Câmara Municipal de Baião, p. 135-152.
SÁNCHEZ PARDO, J. C. (2012) - Castros, castillos y otras fortificaciones en el paisaje sociopolítico de Galicia (siglos IV-XI). In QUIRÓS CASTILLO J. A. & TEJADO SEBASTIÁN, J. M., coord. - Los castillos altomedievales en el noroeste de la Península Ibérica. Bilbao: UPV, p. 29-56.
SASTRE BLANCO, J. C.; FUENTES MELGAR, P. et al. (2014) - El poblado fortificado de El Castillón en el contexto del siglo V d. C.. In CATALÁN RAMOS, R., FUENTES MELGAR., P. & SASTRE BLANCO, J. C., coord. - Las fortificaciones en la tardoantigüedad. Madrid: La Ergastula: 191-214.
TENTE, C. & MARTÍN VISO, I. (2012) - O Castro do Tintinolho (Guarda, Portugal). Interpretação dos dados arqueológicos como fortificação do periodo pós-romano. In QUIRÓS CASTILLO J. A. & TEJADO SEBASTIÁN J. M., coord. - Los castillos altomedievales en el noroeste de la península ibérica. Bilbao: UPV, p. 57-76.
VAJNER, B. (2015) - Castra, castrum, castellum. Statisztika és interpretáció. Budapest: Pázmány Péter Katolikus Egyetem. PhD thesis.
VÁZQUEZ SORIANO, I. (1989) - Las Pizarras visigodas: edición crítica y estudio. Murcia: Universidad de Murcia.
—— (2000) - Documentos de época visigoda escritos en pizarra (siglos VI-VIII). Turnhout: Brepols.
WILKES, J. (1962) - Studies in the Roman province of Dalmatia. Durham: Durham University. PhD thesis.
—— (1969) - Dalmatia. Harvard: Harvard University Press. |
Versión do editor: | https://ler.letras.up.pt/uploads/ficheiros/17023.pdf |
URI: | http://hdl.handle.net/10347/19832 |
ISBN: | 978-989-8351-83-8 |
Dereitos: | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Internacional |
Coleccións
O ítem ten asociados os seguintes ficheiros de licenza: